Onveilige situaties – is dit wel pluis?

Oekraïners zijn een onveilige situatie ontvlucht en het bieden van een veilige plek voor hen is daarom van groot belang. Een veilige plek betekent ook dat er alles aan wordt gedaan om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen. Denk daarbij aan verbaal of fysiek geweld, discriminatie, intimidatie, machtsmisbruik en seksueel overschrijdend gedrag. Er is een vergroot risico op dit soort overschrijdingen van grenzen voor mensen in een kwetsbare en afhankelijke positie, zoals in de situatie van veel vluchtelingen.

Is dit wel pluis?

Om veiligheid te bieden, is het van belang om stil te staan bij je eigen gevoel van “niet pluis”. Het is goed om dit intuïtieve gevoel dat er iets niet klopt serieus te nemen. Er zijn verschillende dingen die je kunt doen:

In gevallen van acute onveiligheid altijd bellen met 112

  • Bekijk de landelijke signalenkaart op www.signalenkaart.nl. In de signalenkaart is er een onderscheid gemaakt in doelgroepen 0-4, 4-12, 12–18 jaar en volwassenen op basis van expliciete verschillen in signalen en risicofactoren per groep. De tabs ‘Mensenhandel’, ‘Loverboys’, ‘Schadelijke Traditionele Praktijken’, ‘Ontspoorde Zorg’ zijn niet gebonden aan leeftijd en hebben een speciale plaats, vanwege de specifieke problematiek.

In gesprek

  • Ga, als het kan, in gesprek met de persoon waarvan je vermoed dat die grensoverschrijdend gedrag laat zien. Niet om te beschuldigen, maar stel open vragen om helder te krijgen of je gevoel zou kunnen kloppen.
  • Durf elkaar aan te spreken op onwenselijk gedrag.
  • Ga in gesprek met het mogelijke slachtoffer. Vraag naar zijn of haar beleving.
  • Zorg uit voorzorg dat je nooit alleen in gesprek gaat met extra kwetsbaren zoals kinderen. Dit betekent geen 1 op 1 contact in een afgesloten ruimte of onoverzichtelijke omgeving.

Advies en melden

  • Voor advies kunt u contact opnemen met het belteam Oekraïne van de gemeente Staphorst. Wij kunnen met je meedenken. Je kunt het team bereiken via het nummer (0522) 74 71 91 of door een mail te sturen naar oekraine@staphorst.nl
  • Als er sprake is van (vermoedens) van geweld of mishandeling kun je contact opnemen met Veilig Thuis IJsselland. Je kunt Veilig Thuis ook bellen voor advies. Dit kan eventueel ook anoniem. Je hoeft dan de naam van de persoon waar je advies over wilt vragen niet te noemen. Veilig Thuis kun je bereiken via het landelijk nummer 0800 – 2000, het regionummer (088 - 203 29 00) of per e-mail via info@vtij.nl. Het crisisteam van Veilig Thuis IJsselland is in het geval van een acute crisis ook na 17.00 uur bereikbaar op bovenstaande telefoonnummers.
  • Meld mensenhandel via mensenhandel@vtij.nl of neem telefonisch contact op met
    • Madelon de Jonge, zorgcoördinator mensenhandel: 06 - 11 41 40 26
    • Karin Wielandt, aandachtsfunctionaris mensenhandel Veilig Thuis: 06 - 51 56 99 60
    • Femke Langendijk, aandachtsfunctionaris mensenhandel Veilig Thuis: 088 - 203 29 00

Enkele voorbeelden huiselijk geweld of kindermishandeling

  • Kinderen die getuige zijn van geweld tussen ouders.
  • Lichamelijk geweld: slaan, schoppen.
  • Seksueel geweld: ongewenste aanraking, dwingen tot seksuele handelingen, chantage via social media.
  • Geestelijk geweld: uitschelden, vernederen, dreigen met geweld.
  • Ouderen mishandeling: slaan of verwaarlozen, geld afnemen.
  • Huwelijksdwang: gedwongen worden te trouwen.
  • Verwaarlozing: kinderen onthouden van noodzakelijke zorg (onder andere kleding, eten).
  • Eergerelateerd geweld: geestelijk of lichamelijk geweld om de eer van een familie te beschermen of herstellen, bijvoorbeeld omdat een jonge vrouw aan een gedwongen huwelijk probeert te ontkomen.
  • Stalking: iemand bewust stelselmatig lastigvallen, waardoor die persoon zich niet meer veilig voelt.

Over mensenhandel

Mensenhandel is onder andere het werven, vervoeren of opnemen en huisvesten van mensen met gebruik van dwang. Het doel van de mensenhandelaar is de uitbuiting van een persoon. Er zijn verschillende vormen van mensenhandel:

  • Arbeidsuitbuiting: als iemand werkt en de inkomsten (gedeeltelijk) moet afdragen en/of in mensonterende omstandigheden moet werken.
  • Seksuele uitbuiting: als iemand gedwongen wordt om seks te hebben tegen betaling van geld, kleding of eten en dat moet afdragen aan de uitbuiter.
  • Criminele uitbuiting: als iemand gedwongen wordt om te bedelen, stelen of andere criminele activiteiten uit te voeren en de buit moet afdragen aan de uitbuiter.
  • Gedwongen orgaanverwijdering: hierbij wordt iemand gedwongen om zijn of haar organen af te staan.