Ruilverkaveling Staphorst

De verduurzaming en herinrichting van het gemeentehuis is bijna afgerond. Er is ook veel opgeruimd, en dan komt er wat tevoorschijn. Er dook een brochure op van J. de Wolde uit 1984 over de ruilverkaveling 1933-1938. Met name is hierin aandacht besteed aan de pionier en landmeter van deze ruilverkaveling de heer J.J. Gorter, naar hem is de Gorterlaan genoemd.

Het was een ruilverkaveling aan oostzijde van de Streek tot ongeveer de Berkenstouwe en rond de Leidijk. Een gebied van 1.830 ha, 1.670 eigenaren en 13.000 percelen. Na de vaststelling in 1938 waren er 1.350 eigenaren en 1.900 percelen, de enorme versnippering was ten einde. Deze ruilverkaveling kwam tot stand omdat Rijkswaterstaat het financierde onder de voorwaarde dat de benodigde gronden voor het nieuwe tracé A-28 gratis aan de Staat werden toegewezen. Toen was het ook al zo, voor wat hoort wat. Tegen de ruilverkaveling kwamen 166 bezwaarschriften binnen. Uiteindelijk bleven er 23 zaken over die door de rechtbank zijn afgehandeld.

De huidige ruilverkaveling Staphorst is in 2013 gestart, 80 jaar later. Deze landinrichting beslaat een gebied van circa 6.600 ha, waarvan 5.300 ha landbouwgrond. Er zijn circa 360 agrariërs bij betrokken. De percelen zijn door de herverkaveling verminderd van 2.041 naar 1.535 kavels. Tegen het ruilplan zijn meerdere zienswijzen ingediend, uiteindelijk zijn 37 bezwaren in behandeling genomen. De financiële afhandeling is dit jaar vastgesteld, daarmee is de looptijd inmiddels tien jaar.

In de brochure staan passages die aantonen dat in tachtig jaar ook zaken hetzelfde blijven. Als voorbeeld het nut van de ruilverkaveling: “Door de versnippering in de loop der eeuwen zijn er grote aantallen kleinere kavels ontstaan, gelegen op grote afstand van de bedrijfsgebouwen. En ook een slechte ontwatering van de afzonderlijke kavels maken een verbetering van de landinrichting niet alleen wenselijk maar ook noodzakelijk. De intensivering van het landbouwbedrijf, maar vooral ook de motorisatie en mechanisatie onderstrepen dit nog eens”.

Ik sluit af met een mooie uitspraak van de heer Gorter uit 1934: “Wie het ontbreekt aan liefde voor het werk en hart voor onze zwoegende landbouwende stand, late zich niet in met ruilverkaveling.”