Soldaat Evert
We herdenken in deze periode 80 jaar vrijheid. Onlangs heeft de Historische Vereniging een lezing georganiseerd. De heer Cornielje (Stichting de Greb) sprak over de aanvang van de Tweede Wereldoorlog, met name over de slag rond de Grebbeberg. Indrukwekkend en huiveringwekkend.
Deze stichting bestaat uit vrijwilligers en heeft gedegen onderzoek gedaan. Uit de archieven blijkt dat de Nederlandse overheid zich nauwelijks heeft voorbereid op oorlog. Op hun website valt te lezen:
“Het Nederlandse leger bleek nog lang niet klaar voor oorlog. Duitsers mochten tot april 1940 nota bene ongehinderd vanaf de uitkijktoren bij Ouwehands Dierenpark observeren hoe de Nederlandse soldaten de Grebbeberg klaarmaakten voor verdediging. Een wonder dat de te laat voorbereide Nederlanders daar toch drie dagen standhielden”.
Over het kappen van bomen, noodzakelijk voor een beter schootsveld, werd oeverloos gediscussieerd. Toen de vijand kwam, was het te laat.
In mijn jeugd kwam de vrijgezel Evert uit Rouveen elke week bij mijn moeder de was brengen. Op zaterdagavond vertelde hij spannende verhalen, wij luisterden ademloos naar zijn krasse uitspraken. Evert heeft gevochten op de Grebbeberg en na enkele dagen werd hij afgevoerd als krijgsgevangene naar Duitsland. Wat hij bij herhaling vertelde, geef ik graag door, laat het ook een les zijn.
De Nederlandse soldaten hadden geen goede uitrusting, slechte oude geweren die regelmatig weigerden. De soldij was een kwartje per dag, ook respectloos naar soldaten die hun leven waagden. De Duitsers kwamen tot de tanden gewapend en goed getraind. Op hun rug hadden ze tasjes voor handgranaten. Die handgranaten zaten aan een stok, die ze met een vloeiende beweging enorm ver en gericht gooiden.
Evert werd later rietdekker. Soms kwamen Duitse toeristen langs en wilden een foto nemen, een rietdekker op de Staphorster boerderijen is toch bijzonder. Dan riep hij keihard “zuruck…enz.” Hij kon geen Duitser meer zien. Dat kwam door zijn periode in Duitse gevangenschap waar hij werd te werk gesteld en te weinig eten kreeg; dat heeft diep ingegrepen.
We leven al 80 jaar in vrijheid. Vrijheid die het waard is om verdedigd te worden. Momenteel zijn we onderdeel van de voorbereidingen van onze krijgsmacht, met de verkenning naar een groter munitiedepot in Staphorst. Deze lezing over de slag om de Grebbeberg toont te meer aan dat we in onze tijd ook een serieuze taak hebben als overheid.
